DS Vandaag

Quasars zijn gigantische zwarte gaten in het centrum van de Melkweg. Ze zijn essentieel om het ontstaan en de uitdijing van het heelal te begrijpen. Vijftig jaar lang namen we aan dat het licht dat elke quasar uitstuurt hetzelfde is, maar dat idee staat op losse schroeven. Wat betekent dat voor de kennis van het heelal? Verder hebben we het over large language models die hun grenzen lijken te bereiken, we stellen ons de vraag waarom ijs glad is en we hebben het over de deal tussen Disney en Open AI voor de productie van AI-filmpjes. In Bits & atomen duiken Pieter Van Dooren en Dominique Deckmyn elke vrijdag in het wetenschaps- en technologienieuws van de week. CREDITS Journalist Pieter Van Dooren, Dominique Deckmyn | Audioproductie Benjamin Hertoghs | Muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Alexander Lippeveld See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Europese top over de lening aan Oekraïne is uitgedraaid op een overwinning voor premier Bart De Wever. Want Oekraïne zal niet ondersteund worden met het geld dat vaststaat bij Euroclear, wel met een Europese lening. Hoe is De Wever daarin geslaagd? Peter De Lobel en Bart Beirlant van onze buitenlandredactie volgden de Europese top en zagen hoe de Euroclearoptie tot op het laatst op tafel lag, maar er dan toch afviel. Zij leggen in deze extra aflevering van DS Vandaag uit hoe alles gekanteld is in de richting die premier De Wever voor ogen had. CREDITS Journalist Peter De Lobel, Bart Beirlant | Presentatie en (eind)redactie Alexander Lippeveld | Audioproductie en muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Alexander Lippeveld See omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens de Amerikaanse president is vrede in Oekraïne dichterbij dan ooit. Ook uit Oekraïne en Europa kwamen de voorbije dagen positieve signalen. En dat op zich is al een klein mirakel te noemen na wat er dit jaar allemaal is gebeurd. Eindigt het jaar voor Zelensky veel beter dan het begon? ­ “Het was een heel lastig jaar voor Zelensky”, vertelt buitenlandredacteur Dominique Minten in DS Vandaag. “Het was voor hem het jaar van de ontnuchtering, van het verraad ook, zeker van de Amerikanen.” ­ In februari kreeg Zelensky in het Witte Huis een bolwassing van Trump, en leek het of de VS Oekraïne hadden laten vallen en de kant van Poetin hadden gekozen. Wat volgde, was een jaar waarin Zelensky en Europa, meer dan eens, alles uit de kast moesten halen om Trump weer aan hun kant te krijgen. ­ Is dat gelukt? Staat Zelensky na een jaar diplomatiek armworstelen met Trump dichter bij vrede voor zijn land? Of blijft het rondjes draaien? ­ CREDITS ­ Journalist Dominique Minten | Presentatie en redactie Yves Delepeleire | Eindredactie Magali Duchesne, Yves Delepeleire | Audioproductie en muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Alexander LippeveldSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Het was niet bepaald een jaar om in te kaderen voor de Vlaamse film, toch niet qua bezoekersaantallen in de bioscoop. En eigenlijk gaat het op dat vlak al jaren fors achteruit. Zijn we de Vlaamse film beu? Of is er meer aan de hand? ­ Quizvraag: weet u welke Vlaamse film dit jaar het best heeft gescoord in de zalen? Onze filmkenner Ruben Aerts heeft het erover in DS Vandaag. ­ Gaat het wel goed met de Vlaamse film? Internationaal is de Vlaamse cinema nog altijd een keurmerk. Maar onderzoek dat het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) liet uitvoeren, toonde onlangs aan dat de Vlaming films van eigen bodem blijkbaar vooral associeert met miserie. Daarom valt hij misschien nog moeilijk naar de zalen te lokken. “Die heftige topics, daar heeft de bioscoopbezoeker het op den duur mee gehad”, vertelt Ruben. ­ Wat willen we dan? Meer spektakel of feelgoodfilms? En wat moeten filmmakers doen om ons naar de cinema te lokken? ­ CREDITS Journalist Ruben Aerts | Presentatie Lise Bonduelle | Redactie Magali Duchesne, Yves Delepeleire | Eindredactie Yves Delepeleire | Audioproductie Benjamin Hertogs | Muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Alexander LippeveldSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De voorbije weken belandden verschillende jongeren in het ziekenhuis door het gebruik van vapes. Geen gewone elektrische sigaretten, maar illegale vapes of ‘spicevapes’. In de vloeistof zitten synthetische drugs verwerkt die erg schadelijke effecten kunnen hebben. Hoe schadelijk zijn vapes voor jongeren? “Als ik jongeren zie vapen, dan denk ik: ‘Help’”, zegt kankeronderzoeker Filip Lardon in DS Vandaag. “Zij hebben daarvoor nooit gerookt en komen door de vape in contact met nicotine. Zo hebben we een nieuwe generatie nicotineverslaafde jongeren die vroeger nooit via tabak met nicotine in contact zou komen.” Waarom is het zo belangrijk dat er een nicotinevrij in plaats van een rookvrij beleid gaan? En hoe gevaarlijk zijn die ‘spicevapes’ in het hele verhaal? Filip Lardon legt het samen met Karlien Beckers van onze binnenlandredactie uit. Journalist Karlien Beckers | Presentatie Lise Bonduelle | Redactie Fien Dillen, Lise Bonduelle, Magali Duchesne | Eindredactie Alexander Lippeveld| Audioproductie en muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Alexander Lippeveld See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wie in Australië jonger is dan 16, mag er sinds vorige week niet meer op sociale media. De overheid wil de jeugd daarmee beschermen tegen cyberpesten en desinformatie. Een experiment waar de hele wereld naar kijkt. Want wat als het nu eens werkt? ­ In ons land wil de Hoge Gezondheidsraad niet weten van een ban op sociale media, en al zeker niet tot 16 jaar. Wel raadt ze aan dat sociale media onder de 13 jaar zoveel mogelijk wordt beperkt. En dat ouders er op tijd met hun kinderen over praten, en er goede afspraken over maken. ­ “Ik denk dat we moeten durven opvoeden”, zegt Andy Demeulenaere, coördinator van Mediawijs in DS Vandaag. “Want wat nu soms een beetje fout loopt, is dat we ofwel overdreven reageren ofwel niet reageren.” ­ Demeulenaere stelt zich ook vragen bij hoe wetenschappelijk onderbouwd de maatregel in Australië is. “Is het niet gewoon een soort van cultuurnormativiteit van een grootouder die zegt: ik weet het allemaal beter en we moeten terug naar de tijd van vroeger?” ­ Maar wat als het experiment in Australië wél werkt? Moeten straks ook onze jongeren dan bang zijn dat ze van Snapchat zullen worden gegooid? ­ CREDITS Gast Andy Demeulenaere (coördinator Mediawijs) | Presentatie Lise Bonduelle | Redactie Yves Delepeleire, Magali Duchesne | Eindredactie Yves Delepeleire | Audioproductie en muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Alexander LippeveldSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De chemiesector in ons land krijgt klappen. 739 mensen verloren vorig jaar hun job. En het grootste chemiebedrijf BASF wil volgend jaar nog eens 600 banen schrappen. Dat zijn een op de vijf mensen die daar werken. Dreigt de chemiesector in ons land te verdwijnen? “Chemiebedrijven hebben geen reserves meer om schokken op te vangen”, zegt economieredacteur Wim Winckelmans. “Een paar jaar geleden had BASF nog een buffer van 9 miljard. Daar schiet nu nog 1 miljard van over.” “Sinds de eeuwwisseling zijn er in de Antwerpse haven ook nog weinig grote investeringen gedaan”, zegt collega Pascal Sertyn. “En dus bestaat de vrees dat het stap voor stap achteruit zal gaan.” In deze aflevering van de wekelijkse podcast Kop of Munt praat Alina Churikova met Wim Winckelmans en Pascal Sertyn over de problemen van de “industrie der industrieën”, zoals een topman van BASF zijn sector graag omschrijft. Waarom verkeert die in zo’n slechte gezondheid? Valt de chemiesector in ons land nog te redden? Of is het daarvoor al te laat? CREDITS Journalisten Wim Winckelmans, Pascal Sertyn | Presentatie en redactie Alina Churikova | Eindredactie Yves Delepeleire | Audioproductie en muziek Pieter Santens | Chef podcast Alexander Lippeveld    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ik heb bijna een personage van mezelf gemaakt”, vertelt actrice Jennifer Heylen in Bar Miroir. “Ik ben altijd de extraverte, grappige persoon. Ik heb bijna geen ruimte gelaten om nog iets anders te zijn dan dat.” ­ Heylen vertelt over haar lievelingsfilm Frances Ha, de lyrics van zangeres IKRAAAN en de beklijvende serie The Best Immigrant waar ze zelf de hoofdrol in speelt. “Om je boodschap over te brengen moet je soms heel hard schreeuwen. Dat is het idee van The Best Immigrant: het schreeuwt heel luid en hard. Om je dan te zeggen: het gaat ook over dit en dat.” In onze cultuurpodcast Bar Miroir brengen bekende gasten elke week drie dingen mee die hen raken, inspireren of een impact hebben op hun denken of leven. Je kan de podcast ook bekijken op het Youtubekanaal van De Standaard. ­ Gast Jennifer Heylen | Presentatie Lise Bonduelle | Redactie Fien Dillen, Lise Bonduelle | Eindredactie Fien Dillen | Audioproductie Joris Van Damme | Muziek Azertyklavierwerke | Chef podcast Alexander Lippeveld ­See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA staat al in zijn hele bestaan in de schaduw van de NASA. Dat blijft nog even zo, maar de ESA wordt wel een pak ambitieuzer. Dat stelde wetenschapsjournalist Senne Starckx vast tijdens een conferentie. Waarom wordt de ESA net nu zo ambitieus? Verder hebben we het over AI-modellen die je van standpunt kunnen doen veranderen, over schoonheid die tussen je oren zit en over de Europese boete voor X. CREDITS Journalisten Senne Starckx, Dominique Deckmyn, Pieter Van Dooren | Audioproductie Joris Van Damme | Muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Alexander Lippeveld See omnystudio.com/listener for privacy information.

Twintig dagen zat Sarkozy in de cel, en daarover heeft hij nu een boek geschreven, Journal d’un prisonnier. Daarin doet Sarkozy veel aan zelfbeklag over zijn dagen in de cel. Maar bovenal is het een politiek boek, waarin hij afrekent met president Macron en vriendelijk is voor Marine Le Pen. Waarom zet Sarkozy de deur open voor uiterst rechts? “Het is nog altijd grote liefde tussen Nicolas Sarkozy en zijn vrouw Carla Bruni”, zegt correspondente Jolien de Bouw. Zij las het boek van de Franse oud-president Nicolas Sarkozy over zijn twintig dagen in de cel. “Pagina’s lang weidt hij daarin uit hoe zij het enige lichtpuntje was tijdens zijn opsluiting. Hij vertelt ook hoe ze in de spreekruimte van de gevangenis als twee kleine kinderen hebben zitten giechelen.” Het boek staat ook vol zelfbeklag, zegt Jolien. Met veel pathos beschrijft Sarkozy hoe zwaar hij het had. “Een matras die vreselijk hard is. Eten uit plastic bakjes, dat hij niet lustte.” Maar Journal d’un prisonnier is vooral een politiek boek, omdat Sarkozy ermee de deur openzet voor uiterst rechts, dat volgens hem “geen gevaar” vormt voor Frankrijk. “Ik kan mij inbeelden dat ze bij Rassemblement National in hun handen wrijven”, zegt Jolien. Wat bezielt Sarkozy om dit te doen? Wil dat zeggen dat Frankrijk in 2027 zo goed als zeker een uiterst rechtse president krijgt? En welke rol ziet Sarkozy nog weggelegd voor zichzelf? CREDITS Journalist Jolien De Bouw | Presentatie Alexander Lippeveld | Redactie Sofie Steenhaut | Eindredactie Yves Delepeleire | Audioproductie en muziek Brecht Plasschaert | Chef podcast Alexander LippeveldSee omnystudio.com/listener for privacy information.